Geen brullende motoren en doordringende kerosinedampen dit jaar: door het coronavirus gaan de meeste vliegshows dit jaar niet door. Fans vermaken zich nu met virtuele luchtacrobatiek.
Met donderend geraas scheurt een Dassault Rafale van de Franse luchtmacht over het asfalt. Neus omhoog, landingsgestel in, stunten maar. Terwijl de kist een duizelingwekkende show weggeeft, praat Ben Dunnell de manoeuvres aan elkaar. ‘We call this a high angle attack or high alpha pass’, vertelt de vliegshowcommentator terwijl de Rafale in volle vaart komt aangevlogen. Een leek zou zomaar kunnen vermoeden dat de beelden van de ‘Virtual Air Tattoo’ –de virtuele variant op de ‘de Royal International Air Tattoo (RIAT)’, ’s werelds grootste militaire vliegshow– echt zijn. Mis: de Rafale die door duizenden kijkers op YouTube wordt gevolgd, is helemaal virtueel. Het kan de liefhebbers van militaire luchtvaart niet deren: computersimulaties van stuntende jachtvliegtuigen, afgewisseld met archiefbeelden en uitleg van piloten, geven toch een beetje het ouderwetse ‘airshowgevoel’ nu bijna alle vliegshows zijn afgeblazen.
Hard gelag
De RIAT, die steevast op RAF-basis Fairford in Gloucestershire wordt gehouden, is niet de enige vliegshow die dit jaar hordes kerosinesnuivers moest teleurstellen. Dichter bij huis, in het Belgische Hechtel-Eksel, werd de jaarlijkse Sanicole Airshow afgelast. Dat betekent: geen fameuze Red Arrows komend weekend. En ook geen duizelingwekkende shows van de Patrouille Suisse en Koninklijke Luchtmacht. Zelfs de beroemde Belgische ‘Dark Falcon’ met F-16-piloot Stefan ‘Vador’ Darte kan thuisblijven. Spijtig voor de demoteams. Die laten namelijk maar wat graag zien wat ze in huis hebben, en proberen en passant jongeren warm te maken voor de luchtmacht.
De annuleringen zijn bovendien een hard gelag voor de horeca, die steevast meeprofiteert van overnachtende en eetlustige supporters. Toch kunnen verstokte fans die nu geen duizenden kilometers hoeven af te leggen om vliegtuigen te kijken hun geld wel kwijt: eventuele opbrengsten van de virtuele vliegshows gaan namelijk naar goede doelen. Met name zorgverleners varen dit jaar wel bij de geannuleerde shows.
De coronacrisis zette een streep door nagenoeg alle optredens van de Red Arrows. Dus bleven de piloten van het beroemdste demoteam ter wereld vooral thuis, vertelt pr-manager Andy Morton. Inmiddels worden er weer ‘sorties’ uitgevoerd, maar de situatie is nog lang niet zoals die was. Toch is squadronleider Martin ‘Red 1’ Pert niet negatief: er zijn nieuwe onlinecampagnes, activiteiten op sociale media en dan die virtuele vliegshows. Ondertussen wordt achter de schermen gewerkt aan nieuwe skills. Pert: „We hebben nieuwe manoeuvres bedacht, zoals de zinderende ‘Crossbow’ en het prachtige ‘Rolling Heart’. We zien ernaar uit om ergens in 2020 toch weer rode, witte en blauwe strepen in de lucht te kunnen trekken.”
Tot die tijd bezorgen virtuele presentaties en interviews de ‘reds’ het nodige werk. Inmiddels staat de teller van het Britse demoteam op meer dan 20 virtuele vliegshows, waaronder in het Verenigd Koninkrijk, Polen, Zuid-Afrika en Canada.
Blijvende invloed
Ondertussen is niet iedereen in mineur over de lege vliegshowagenda. De totale stilte in de buurt van de luchthavens kan sommige omwonenden wel bekoren. De afwezigheid van tientallen kerosine slurpende toestellen heeft bovendien een positieve invloed op het milieu. Een beetje stunttoestel verbrandt namelijk zomaar 4500 liter kerosine per uur. Reken maar uit wat twee dagen aan geannuleerde luchtacrobatiek aan milieuwinst oplevert.
De virtualisering van de traditionele vliegshow zou bovendien een impuls kunnen zijn voor een fenomeen dat al jarenlang bestaat, maar lang onderbelicht bleef. Virtuele vliegshows zijn er namelijk al sinds het einde van vorig decennium. Tijdens de shows bundelen teams van over de hele wereld hun krachten om thuis vanuit hun vliegtuigsimulatoren te stunten voor een wereldwijd publiek. Als die niche door het coronavirus mainstream wordt, kan dat de toekomst van vliegshows blijvend beïnvloeden.
