Techbedrijven boden ministeries hun software gratis aan om de pandemie te helpen bestrijden. Die software kon gegevens ‘verzamelen en analyseren’. Eén bedrijf – Palantir – beloofde zelfs toegang tot medische dossiers op patiëntniveau. Gericht toezicht op software-aanbieders ontbrak, terwijl de overheid het gevaar liep in de tang van de techbedrijven te komen. ‘Wanneer ze je uit de brand helpen, wordt het moeilijker ze daarna streng te reguleren.’

‘Zou jij nog iets kunnen betekenen in het kader van corona?’ mailt een ambtenaar van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) aan een onbekende relatie. Het is 24 maart 2020, een dag nadat minister-president Rutte en VWS-minister Hugo de Jonge een ‘intelligente lockdown’ hebben aangekondigd om het oprukkende coronavirus een halt toe te roepen.

De coronamaatregelen hebben een streep gezet door de ‘periodieke wandelingen’ van de ambtenaar met de relatie, wiens naam is zwart gemaakt in de informatie die op basis van de Wet openbaarheid bestuur (wob) openbaar werd gemaakt. Maar er is des te meer te bespreken. ‘Never waste a good crisis,’ schrijft de ambtenaar.

Ambtenaren leken alles aan te grijpen, technologiebedrijven hengelden naar opdrachten

Het typeert de manier waarop sommige (medewerkers van) overheden handelden tijdens de coronapandemie. Ambtenaren leken soms alles te willen aangrijpen, technologiebedrijven hengelden naar opdrachten en softwareleveranciers probeerden zichzelf bij ministeries in de kijker te spelen.

Maar is de overheid wel toegerust voor alle technologische mogelijkheden waarover ze – tijdens de coronapandemie, en daarbuiten – kan beschikken?

Afbeelding: © Matteo Bal

corona data homepage onderzoeksjournalistiek overheid technologie